درگیری داخلی در قبرس، که به تقسیم جزیره قبرس منجر شد، یکی از مهمترین و پیچیدهترین مسائل سیاسی در تاریخ اروپا است. این درگیری به عنوان یکی از بزرگترین تقسیمهای قومی و مذهبی در اروپا شناخته میشود.
فهرست مطالب
تاریخچه قبرس
قبرس، یک جزیره در شرق مدیترانه واقع در نزدیکی ترکیه و یونان، به مدت طولانی (طی قرن ها) تحت حکومت امپراتوریهای مختلف بوده است. پس از جنگ جهانی دوم، جزیره قبرس به استقلال خود رسید و در سال 1960 جمهوری قبرس به عنوان یک دولت مستقل تأسیس شد. پس از این استقلال اختلافات بین اقلیت ترکزبان و اقلیت یونانیزبان در جزیره، بالا گرفت. اما در دهه 1960، تنشها بین جامعه یونانی و ترکیهای افزایش یافت و به تدریج منجر به بروز نزاعات و خشونتهای قومی شد.
در این شرایط، نیروهای حفظ صلح سازمان ملل متحد به جزیره فرستاده شدند تا آرامش و صلح را در جمهوری قبرس حفظ کنند. اما در سال 1974، پس از کودتای نظامی در یونان، نیروهای نظامی ترکیه به قبرس حمله کردند و 37٪ از سطح جزیره را تصرف کردند.
این حمله باعث تقسیم جزیره قبرس به دو ناحیه شد، یک ناحیه یونانیزبان و یک ناحیه ترکزبان. در سال 1983، ناحیه ترکزبان نام “جمهوری ترکیه قبرس شمالی” را اعلام کرد که تنها توسط ترکزبانها شناخته میشود و تحت حمایت ترکیه است. این تقسیم جزیره قبرس، باعث بروز بحران سیاسی و اقتصادی برای مردم قبرس شده است و هنوز هم مسئله تقسیم جزیره قبرس یک موضوع حساس و پر از تنش در منطقه است.
خط آتیلا یا خط سبز
عمیلات آتیلا، عملیاتی نظامی بود که از طرف ترکیه و در سال 1374 صورت گرفت، در پی این حمله نظامی، جزیره قبرس به دو قسمت تقسیم شد، و نام این خط تقسیم کننده هم به خط آتیلا شهرت یافت.
خط آتیلا یا خط سبز جزیره قبرس را به دو بخش تقسیم میکند، یک بخش تحت کنترل جمهوری قبرس و دیگری تحت کنترل جمهوری ترکیه قبرس شمالی قرار دارد. خط آتیلا بر روی نقشههای جغرافیایی به صورت یک خط سبز نشان داده میشود.
خط آتیلا در واقع یک منطقه انتقال مسلحانه است. این خط، که به طول حدود 180 کیلومتر است، از شمال شهر نیکوزیا آغاز میشود و به سمت جنوب جزیره قبرس ادامه پیدا میکند. خط سبز با ارتفاع چند متر و با سیمهای خاردار و پستهای نظامی محافظت میشود و هر دو طرف این خط دسترسی به منطقه دیگر را ندارند.
خط آتیلا یا خط سبز منطقهای حساس در جزیره است و بسیاری از مذاکرات صلح بین دولت قبرس و دولت ترکیه قبرس شمالی بر روی حل این اختلاف تمرکز دارد. این خط تا به امروز به عنوان یک نشانه از تقسیم بین مناطق مختلف در جزیره قبرس باقی مانده است و مسائل امنیتی و سیاسی زیادی را به همراه دارد.
آتیلا، پادشاه هون
خط تقسیم بین جمهوری قبرس و قبرس شمالی به خاطر ارتباط آن با تاریخچه ترکیه و همچنین به عنوان یک نشانه از تقسیم و اشغال جزیره قبرس توسط ترکیه، به نام “خط آتیلا” شهرت دارد. این نام از “آتیلا”، پادشاه هونها و یک فرمانروای ترکیهای قدیمی، گرفته شده است.
آتیلا یک فرمانروای معروف و شناخته شده از قبیله هونها بود که در قرن پنجم میلادی فرمانروایی میکرد. او به عنوان “آتیلا، پادشاه هونها” شناخته میشود و به دلیل سرزمینهای وسیعی که تحت حکومت او بودند، به لقب “آتیلا، خدای جنگ” هم مشهور است. این فرمانروای ترکیهای از طرف تاریخ و افسانههای مختلف تحسین شده است.
نیکوزیا، یک شهر و دو پایتخت
شهر نیکوزیا یکی از شهرهای مهم و زیبای جزیره قبرس است که به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شده است. این شهر با تاریخچهای بسیار قدیمی و فرهنگ غنی، یکی از مقاصد گردشگری محبوب در منطقه است.
نیکوزیا شمالی، که به نام “لفکوشا” هم شناخته میشود، قسمت شمالی این شهر است که تحت کنترل جمهوری ترکیه قبرس قرار دارد. این منطقه با معماری سنتی، بازارهای آراسته، موزههای متعدد و آثار باستانی زیبا، گردشگران را به خود جذب میکند. همچنین، نقاط دیدنی مانند مسجدهای تاریخی، کلیساها و قلعههای باستانی نشاندهنده تاریخچه فرهنگی این منطقه هستند.
نیکوزیا جنوبی که بعضاً به عنوان “لارناکا” نیز شناخته میشود، قسمت جنوبی این شهر است که تحت کنترل جمهوری قبرس قرار دارد. این منطقه با سواحل زیبا، رستورانهای سنتی، بازارهای محلی و فضای شهری پویا، گردشگران را به خود جذب میکند. همچنین، نقاط دیدنی مانند کاخهای تاریخی، موزهها و پارکهای طبیعی زیبا، زیرساختهای گردشگری را در این منطقه تکمیل میکنند.
نیکوزیا شمالی و نیکوزیا جنوبی، با تلاقی فرهنگهای مختلف و زندگی شبانه پرانرژی، تجربهای منحصر به فرد از سفر به جزیره قبرس را به گردشگران ارائه میدهد.
خط سبز توسط چه سازمانی محافظت می شود؟
خط سبز یا “خط تقسیم” در شهر نیکوزیا، که به طور رسمی به عنوان “خط تقسیم قبرس” شناخته میشود، یک خط کناری است که شهر نیکوزیا را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم میکند. محافظت و نظارت بر خط سبز در شهر نیکوزیا به عهده سازمان ملل متحد (UN) است. این سازمان با توجه به وضعیت سیاسی حاکم در منطقه، مأمور نظارت بر اجرای توافقات صلح و تسهیل در مذاکرات بین دو طرف برای حل و فصل اختلافات است. نظارت بر خط سبز و پایگاههای نظامی UN در این منطقه به منظور حفظ صلح و امنیت منطقه صورت میگیرد.
سازمان ملل متحد به همراه نهادهای دولتی و بینالمللی دیگر، تلاش میکنند تا با حضور و فعالیت در منطقه، از توافقات صلح و ادامه وضعیت پایدار در خط سبز محافظت کنند. این سازمان با ارائه خدمات انسانی، حفاظت از حقوق بشر و اجرای توافقات بینالمللی، به حفظ صلح و امنیت در منطقه کمک میکند.
اثرات منفی تقسیم شدن جزیره قبرس
تقسیم جزیره قبرس به دو بخش قبرس شمالی و قبرس جنوبی باعث ایجاد اثرات منفی زیادی بر روی هر دو کشور شده است. در ادامه به بیان برخی از این اثرات میپردازیم:
اقتصاد: تقسیم جزیره قبرس منجر به افزایش نابرابریهای اقتصادی بین دو کشور شده است. در قبرس شمالی، به دلیل عدم شناخت بین المللی، تحریمها و محدودیتهای اقتصادی وجود دارد که باعث کاهش رشد اقتصادی و افزایش بیکاری شده است. در عوض، قبرس جنوبی به لحاظ شناخت بین المللی و عضویت در اتحادیه اروپا، دارای یک اقتصاد پویا و پیشرفته است.
جامعه: تقسیم جزیره قبرس باعث تفکرات قومی و تبعیض در جامعههای قبرس شمالی و جنوبی شده است. تفکرات قومی و تبعیض علیه گروههای مختلف ممکن است منجر به تنشها و نزاعات بین اقوام و فرهنگها شود.
سیاست: تقسیم جزیره قبرس باعث افزایش تنشها در روابط بین المللی و منطقهای شده است. این تنشها ممکن است منجر به بروز نزاعات و حتی خطرات امنیتی در منطقه شود.
زیرساخت: تقسیم جزیره قبرس باعث توزیع نامناسب منابع و زیرساختها در دو کشور شده است. این موضوع ممکن است باعث کاهش کیفیت زندگی و خدمات عمومی در برخی مناطق شود.
فرصتهای آموزشی: تقسیم جزیره قبرس باعث محدود شدن فرصتهای آموزشی و تبادل فرهنگی بین دو کشور شده است. این موضوع ممکن است به کاهش تواناییهای فرهنگی و تحصیلاتی جامعهها منجر شود.
کلام پایانی
خط آتیلا یا خط سبز در شهر نیکوزیا، پایتخت جمهوری قبرس، یکی از نمادهای بارز تقسیم جزیره قبرس است. خط سبز به عنوان یک مرز ناپدید بین ناحیه یونانیزبان و ناحیه ترکزبان در شهر نیکوزیا واقع شده است و از سال 1963 تاکنون، به عنوان یک نماد از تقسیم جزیره قبرس شناخته میشود.
سازمان ملل متحد و سایر نهادهای مربوطه مسئولیت محافظت از خط سبز در شهر نیکوزیا و حفظ صلح و امنیت در منطقه را بر عهده دارند و تلاش میکنند تا با همکاری دو طرف مخالف، به راهحلهای صلحآمیز برای اختلافات منطقهای دست یابند.